Hoofdstuk 11  ________________________________________________________________________

Xenoglossie

Het begrip Xenoglossie in de parapsychologie is afgeleid van de Griekse woorden "xenos" (vreemd) en "glossa" (tongen, talen), m.a.w. het spreken in vreemde tongen of talen. In het spiritisme is dit verschijnsel in het verleden aangetoond bij mediums, die in bepaalde talen spraken, die zij zelf niet beheersten. Als dit ook nog eens een "responsief" karakter heeft (in een andere, hun onbekende taal antwoordend op vragen), dan vormt dit een sterk bewijs voor de hypothese van een voortbestaan na de dood. Als het niet responsief is, dan bestaat de mogelijkheid dat het medium de buitenlandse woorden ooit in zijn of haar (onder)bewustzijn heeft opgeslagen (z.g. "cryptomnesie", verborgen geheugen). In het verleden zijn dit soort spiritistisch te duiden gevallen van xenoglossie wel voorgekomen.

Het was de Nobelprijswinnaar en fysioloog Prof.Charles Richet, die in 1905 voor het eerst deze term gebruikte bij zijn onderzoek naar z.g. "automatisch schrift" bij spiritistische mediums en dit gebruik van vreemde talen had geconstateerd. ("Xenoglossie: écriture automatique en langues étrangères", Proc.SPR 1905). De Nederlandse psychiater en schrijver dr.Frederik van Eeden maakte in 1899 een geval van responsieve xenoglossie mee, tijdens 7 sessies in Engeland met het trance-medium mevr. Thompson. Zij kreeg de geest door van een jonge Nederlander, die van Eeden goed had gekend en die enige tijd daarvoor 2 pogingen tot zelfmoord had gepleegd, waarvan de tweede was geslaagd. Zij nam de hese stem van de overledene over (deze was na de eerste zelfmoordpoging hees geworden) en antwoordde in een paar Nederlandse zinnetjes en sprak Nederlandse namen correct uit (zonder dat ze iets wist van de Nederlandse taal).

Van Eeden zegt daarover: "Gedurende een paar minuten...leek het er absoluut op of ik met mijn vriend zelf praatte. Ik sprak Nederlands en kreeg direkte en correkte antwoorden terug. Geheel onverwachte Nederlandse woorden werden er gezegd. Er werden details genoemd die ver uit mijn gedachten waren. Sommige daarvan had ik nooit geweten en bleken waar te zijn bij nader onderzoek achteraf". Dit terwijl mevr.Thompson absoluut geen Nederlands sprak! (Proc.SPR Vol.17, 1899).

Ook bij de reincarnatie-onderzoeken van Prof. Ian Stevenson en de regressie-therapeuten dr.Peter Ramster en dr.Walter Serkiw werden dit soort gevallen van responsieve xenoglossie geconstateerd (zie ook hoofdstuk REINCARNATIE). In zijn boek "Unlearned languages: new studies in xenoglossy" (1984) beschrijft Prof.Stevenson een aantal gevallen van spreken in vreemde talen met een responsief karakter. Zo onderzocht hij het geval waar bij een 37-jarige Amerikaanse vrouw onder hypnose een andere persoonlijkheid klaarblijkelijk doorkwam van een man, die Jensen Jacoby zou heten. Zij kreeg daarbij een mannelijke stem, die bovendien Zweeds sprak, een taal die de vrouw niet kende! Uit bevindingen van linguisten, die de zaak bestudeerden, bleek dat de vrouw een Zweeds vocabulaire gebruikte van ongeveer 100 woorden en er ook wel verbasteringen met Engels voorkwamen. Een ander door Stevenson onderzocht geval was dat van de Amerikaanse huisvrouw Dolores Jay, die onder hypnose over een voormalig leven in Duitsland als "Gretchen" vertelde met hele Duitse zinnen. Nog een sterk bewijs van responsieve xenoglossie vond Prof. Stevenson geleverd in het geval van de Indiase vrouw Uttara Huddar, die vanaf haar geboorte "Marathi" sprak. In trance sprak zij echter vloeiend een andere taal: "Bengali" en vertelde dat zij in haar vorige leven in Bengalen had gewoond.

Ook de Australische psychotherapeut dr.Peter Ramster deed interessant reincarnatie-onderzoek. Zo vertelden onder hypnose een aantal Australische vrouwen dat ze ooit in een vorig leven in Europa hadden gewoond en geleefd (waar ze nog nooit waren geweest!). Ramster nam de proef op de som en ging met een aantal van hen naar Europa en testte samen met diverse historici de juistheid van hun onder hypnose gedane mededelingen. Een van hen, Cynthia Henderson, beweerde dat ze in een vorig leven in de 18e eeuw in Frankrijk had gewoond. Een Franse linguist verklaarde dat Cynthia accentloos een goed gesprek kon voeren in 18e eeuws Frans... (P.Ramster-In Search of Lives Past, 1990).

Bij al deze gevallen die in het verleden zijn geconstateerd, lijkt het erop dat een echt responsief karakter van 100% niet gehaald wordt. Veel van de taal uit een "vorig leven" is blijkbaar toch vergeten. Maar het is op zich al wonderbaarlijk dat iemand die een bepaalde taal niet beheerst, onder hypnose daarin kan antwoorden met hele zinnen. De vele debunkers van de reincarnatie-hypothese grijpen het fragmentarische karakter van responsieve xenoglossie dankbaar aan om het hele verschijnsel van reincarnatie onderuit te halen. Maar dit niet halen van een 100% respons in een voor de proefpersoon onbekende taal, hoeft absoluut niet de spiritistische hypothese te weerleggen. Integendeel, het is goed voorstelbaar dat men veel van eventuele vorige levens gewoon vergeet en nog slechts vage herinneringen daaraan heeft. Dus ook vage herinneringen aan een destijds gesproken taal. Als men ziet hoe snel bijvoorbeeld emigranten de oorspronkelijke taal voor een deel vergeten en verbasteren, dan geldt waarschijnlijk hetzelfde ook bij "taalherinneringen" tijdens opeenvolgende reincarnaties.

EVP en Xenoglossie

Ook bij het EVP-verschijnsel komen gevallen van responsieve xenoglossie voor. Zelf heb ik dat een paar keer bij mijn EVP-onderzoek meegemaakt. Zo kwamen er stemmen door van mij onbekende "drop-in-communicators", die iets vertelden in het Engels, Frans of Duits. Natuurlijk zijn dit talen die ikzelf ook spreek, dus in feite gaat het daarbij niet om echte bewijskrachtige responsieve xenoglossie, omdat het dan in een taal zou moeten zijn die ik niet ken. Het probleem daarbij is dat ik eventuele zinnen in een mij onbekende taal direkt zou doorspoelen omdat ik ze niet versta.

Wel maakte ik mee dat er voor mij volstrekt onbekende talen werden gesproken als er iemand bij de opnamesessie was die deze taal zelf wel sprak. Zo kon ik een duidelijk geval van xenoglosie in het "Turks" (een taal die ik niet ken) constateren, toen er bij de opnames iemand aanwezig was wier familie uit Turkije afkomstig was. Een opgenomen zinnetje, dat ik niet verstond, viel haar direkt op als een mededeling in het "Turks" van haar overleden grootvader. Ook een andere EVP-onderzoeker waar ik een tijdlang samen mee heb geëxperimenteerd, Michel van Akkeren, kreeg eens een Afghaanse buurman op bezoek (die in eerste instantie heel sceptisch tegenover EVP stond). Bij een opnames kreeg hij blijkbaar ineens een aantal zinnen door in het "Afghaans". Zelf verstond Michel die natuurlijk niet, maar zijn buurman verbleekte, want hij hoorde in het Afghaans zijn vermiste broer spreken, die vertelde dat hij door de politie in Afghanistan was vermoord...

Het moeilijke bij het detecteren van dit soort gevallen van responsieve EVP-xenoglossie, is dat de experimentator dergelijke uitspraken in talen die hij niet kent, niet zal verstaan en meestal direkt zal deleten. En als er wel iemand bij de opname aanwezig is, die deze taal verstaat, dan zeggen de bekende debunkers: het was afkomstig uit het onderbewustzijn van degene die deze taal zelf spreekt. Een echt waterdicht bewijs voor spiritistische, responsieve xenoglossie kan men dus zo niet krijgen. Wel nam ik een keer 'n stem op die duidelijk iets zegt in een soort Spaans (ik spreek zelf geen Spaans). Bij deze opname was alleen ikzelf aanwezig, dus geen Spaanssprekende personen. Nog steeds kan ik deze stem niet goed vertalen.
Er wordt iets gezegd dat lijkt op:

"Esta buzja Esteba (?)"

Een voorbeeld van een EVP-zin, die in het Turks werd doorgegeven is het volgende. Tijdens een opnamesessie bij mij thuis was een Turks echtpaar aanwezig, dat zelf vloeiend Nederlands sprak en al heel lang in Nederland woonde. Een stem, die ik zelf niet verstond, deed volgens dit echtpaar in het Turks een mededeling, die op hen sloeg: "yirmi besch gün", hetgeen in het Nederlands "vijf en twintig dagen" betekende.

"Yirmi besch gün" ("vijf en twintig dagen")

Een ander voorbeeld van xenoglossie; een Argentijnse familie die een EVP-opname bij mij meemaakte, kreeg contact met een Argentijns familielid. Ook deze zinnen verstond ik niet. Bij het begin van de opnames werd o.a. gezegd: "vamo'conversar" ("laten we gaan praten").

"Vamo'conversar" ("laten we gaan praten")
 

Xenoglossie bij Jurgenson en Raudive

De EVP-stemmen van Jürgenson en Raudive bestaan naast zinnen in hun moedertaal (resp. Zweeds en Lets, Duits) soms ook uit merkwaardige "polyglote" (meertalige) zinnetjes. Aangezien ik bij mijn eigen EVP-onderzoek deze meertaligheid (binnen één zin) vrijwel nooit heb kunnen constateren, vermoed ik dat beide onderzoekers óf de zinnen niet goed hebben verstaan, óf persé bepaalde zinnen wilden interpreteren (z.g."hineininterpretieren"). In mijn eigen EVP-onderzoek "delete" ik meestal direkt zinnen waar ik geen touw aan vast kan knopen. Slechts 10/20% van de opgenomen stemmen is goed verstaanbaar met logische grammatikale teksten. De rest bestaat vaak uit een soort "bargoens" en dit zouden "probeersels" van de andere zijde kunnen zijn, verkeerd ingetuned of door bepaalde resonanties (die vaak te horen zijn) verminkt. Ik zal een voorbeeld van een dergelijke verkeerd verstane of "polyglote" zin geven, zoals een stem, die Konstantin Raudive opnam en die hij vertaalde of interpreteerde als:

"Guten Abend med dej, I wishy your bebi Wein"

De zin zou volgens Raudive zijn opgebouwd uit Duitse, Zweedse, Engelse en Spaanse woorden. Het eerste zinnetje zou door resonantie verkeerd verstaan kunnen zijn en wellicht werd er gezegd: "Guten Abend mit dir"en het tweede zinnetje lijkt me een soort probeersel dat niet helemaal gelukt is. Ik heb een groot aantal van dit soort zinnetjes van Raudive beluisterd en ben tot de conclusie gekomen dat hij ze niet altijd goed verstaan of geinterpreteerd heeft. Zo ook de volgende zin, die Raudive vertaalde in het Lets, Spaans en Duits (!), maar eigenlijk een taalkundig onlogisch brouwsel: "Istaba con Donner svita" ("kamer met donder-gevolgen"). Het gaat hier om een duidelijke, maar onverstaanbare vrouwenstem.

"Istaba con Donner svita"

Sommige parapsychologen hebben dit soort meertalige zinnetjes van Jürgenson en Raudive willen verklaren als komende uit het onderbewustzijn der experimentator omdat ze die talen zelf kenden. Prof.H.Bender stond op basis van deze bevindingen achter de "animistische hypothese" (anima=ziel), m.a.w. de theorie dat onderbewuste gedachten van de experimentator langs psychokinetische weg op de band zouden kunnen komen. Dit ook naar aanleiding van de in die tijd onderzochte Amerikaan Ted Serios, die z.g. "gedachtenfoto's" zou hebben gemaakt. Later werd echter aangetoond dat Ted Serios minstens een paar keer fraude had gepleegd (zie ook hoofdstuk EVP en ITC-Gedachtenfoto's). Daarna bleef deze animistische hypothese in de lucht hangen en werd ook verder gelogenstraft door vrijwel alle EVP-onderzoekers in de afgelopen 50 jaar. Niemand van hen registreerde zijn eigen "herkenbare gedachten". De stemmen hadden vrijwel altijd een"ik-vreemd", los van de eigen persoonlijkheid staand, onherkenbaar karakter en ze kenmerken zich vrijwel altijd alsspiritistische mededelingen. Ook kwamen bij andere experimentators die meertalige zinnen van Jürgensonen Raudive haast niet voor.

Toch zou er een eventuele verklaring voor "meertalige EVP-opnames" kunnen bestaan in de vorm van een soort overgangsgebied tussen de animistische en de spiritistische hypothese. Wellicht is er sprake van een "wisselwerking", waarbij entiteiten aan de andere zijde een soort "telepathische boodschap"doorseinen in de taal van de experimentator. Eén keer heb ik kunnen constateren dat iemand uit mijn vorige leven in Engeland (zie hoofdstuk REINCARNATIE) doorkwam en deels Engels, deels Nederlands sprak. Tijdens haar leven in Engeland sprak zij geen Nederlands. Dat waren trouwens de enige "polyglote zinnen" die ik opnam.

"Spiritistische Talen"? 

Bij mijn onderzoek heb ik mij vaak afgevraagd waarom ca 80/90% van de EVP-stemmen als duidelijke mannen of vrouwenstemmen zijn te horen, maar niet te verstaan... Ook veel andere EVP-onderzoekers hebben dit geconstateerd en er is eigenlijk nooit veel aandacht aan dit aspect besteed. Bestaat dat hoge percentage uit "probeersels" vanuit die andere dimensie of is er sprake van verkeerde intuning of resonantie? Of...uitten deze entiteiten zich soms in een andere, ons onbekende taal?

Interessant is de filosofische vraag: zouden wij na ons overlijden ook nog een soort "taal"spreken of gebruiken? Of blijven overleden Nederlanders Nederlands spreken en Engelsen, Engels, etc.? Of maken zij alleen gebruik van "telepathische gedachten"? Wanneer "taal" voor het eerst gebruikt werden in de menselijke evolutie is onbekend. Men gaat er vanuit dat daar een bepaalde ontwikkeling der hersenen aan vooraf ging. Een aantal diersoorten kent ook taalvormen door het uitstoten van kreten met een repeterend en specifiek karakter. Vogels, maar ook zoogdieren zoals bijvoorbeeld walvissen, dolfijnen hebben een soort "taal" ontwikkeld in de vorm van muzikale klanken en geluiden.

Hoe zou men in het hiernamaals met elkaar communiceren? Bestaan daar ook talen of wellicht een soort universele taal? Merkwaardig is dat de eerste 16e eeuwse "hiernamaals"onderzoekers, zoals dr.John Dee en de abt Johannes Trithemius van Spanheim, tot de conclusie kwamen dat geesten een eigen taal hadden. Deze middeleeuwse abt Trithemius schreef in het begin de 16e eeuw een manuscript over "de geheime dingen en de doctrine der geesten; de manier om geesten in kristallen (bollen) te zien" (vertaald door Francis Barrett in de 19e eeuw).

Dr. John Dee, die via de mediamiek begaafde Edward Kelley spiritistische uitspraken opschreef, noemde hun taal "Enochiaans" (in zijn manuscript "angelic conversations" uit 1581). Hij noteerde zelfs een Enochiaans alfabet. Omdat weinigen daarvan iets begrepen, werd het in de 19e eeuw door zweverige"occultisten" gebruikt als een soort "magisch alfabet". Of deze "engelentaal"aan de fantasie van Kelley was ontsproten of dat er echt een soort "hiernamaalstaal" werd doorgegeven valt niet te zeggen. Wel is interessant is dat er parallellen bestaan met EVP-onderzoek: zo constateerde Dee dat dit Enochiaans soms "achterstevoren" werd geschreven. Bij EVP-verschijnselen komt namelijk ook het objectief registreerbare verschijnsel voor dat hele duidelijke zinnen alleen in "reverse" kunnen worden verstaan...

Ook de 18e eeuwse hiernamaals-onderzoeker Emanuel Swedenborg kwam door "visoenen" en helderziende waarnemingen tot de veronderstelling dat geesten een eigen taal hadden. Een van de kenmerken was volgens hem dat de geesten "snel spraken en in eigenaardige ritmes", precies de constateringen die ook bij EVP voorkomen! (zie eveneens hoofdstuk SPIRITISME).

Over deze "gesproken en geschreven" geestentaal schrijft Swedenborg: "Geschreven taal in de hemel bestaat uit verschillende vormen. Hiermee kunnen ze de geheimen van hun wijsheid uitdrukken, die niet in woorden zijn te vervatten. Wat wonderlijk is dat zij (de geesten of engelen) deze taal kunnen schrijven zonder dat ze dit geleerd hebben, want het is inherent aan hen, net als hun spraak...mij is verder verteld dat de oudste volkeren op aarde zo'n zelfde soort schrift hadden, voordat er letters werden uitgevonden" (Swedenborg, Heaven and Hell).

De 16e eeuwse hiernamaals-onderzoeker John Dee schrijft daarover: "Every letter signifieth the member of the substance whereof it speaketh". Doelden Dee en Swedenborg wellicht op het oudste schrift dat ontdekt is: dat der Egyptenaren? De oudste vormen van hierogliefen-schrift dateren uit de pre-dynastische periode en waren simpele symbolen in de vorm van een tekening van bijvoorbeeld dieren, voorwerpen, etc. Elk symbool vertegenwoordigde een woord en kon als een soort "rebus" gebruikt worden om materiële en immateriële zaken te benoemen.

"TALEN UIT HET ONDERBEWUSTZIJN ?"

Of hebben de vele EVP-probeersels wellicht te maken met "wartaal-verschijnselen", die wel bij slapers als slaapwandelaars zijn geconstateerd? Zelf zeggen de stemmen vaak dat ze nog "slapen"... En over dit taalgebruik zeggen ze: "We bellen (met) vreemde talen!"

"we bellen, vreemde talen!"

"kunt hier lekker slapen!"

"Hans, ik ben hier aan het slapen en ik ben moe!"

Uit modern onderzoek is bekend dat mensen die in hun slaap praten, maar ook slaapwandelaars soms een eigen taaltje erop na houden (een soort "wartaal" oftewel "glossolalie"). Ook bij trance-mediums was dit verschijnsel vroeger bekend en er is in die tijd wel onderzoek naar gedaan door deze merkwaardige zinnen op te schrijven. Interessant is dat dit niet zo maar verzonnen zinnetjes waren, maar dat er een duidelijke repetitie van woorden en een soort grammatika in aanwezig waren. Zo onderzocht de destijds bekende psycholoog Prof. William James in 1894 een medium, die in trance in een vreemde taal sprak en noteerde het volgende" Te rumete tau, Ilee lete leele luto scele, impe re scele lee luto, onko keere scete tere lute, ombo te scele to bere te kure", hetgeen zou betekenen: "Ik hou van de oude taal der hemelen. De liefde voor de hemel is het hoogst, die voor de duisternis is slavernij".

Ook registreerde een andere (para)psycholoog, Prof. Flournoy, in 1895 bij het medium Helene Smith een vreemde taal (die zij consistent gebruikte): "men mess Astane ce ames e vi itech li ezi atev ni le tazie e vi med iees ezine rebris ni tibras(hetgeen zou betekenen: "je grote vriend Astane, ik kom naar jou toe in dit mysterieuze element dat mijn wezen omgeeft en projecteer mij met al mijn gedachten naar jou").

Er blijven over dit taal-aspect bij EVP nog veel vragen over en het is vooralsnog niet duidelijk welke paranormale fenomenen daaraan ten grondslag liggen...

© Hans Kennis